На своім подвірю / Na swoim podwórzu
"(...) бы заоратирідну ниву
и засьпівати
свою пісьню
на своім подвірю"
/Павло Стефановскі/
Вертаня – сесий мотив чути в вершах лемківскых творців. Він черчыт, дзеленчыт і дуднит, не дає спокою. Нияк тото не чудує, адже доля лемківского народа написала трагічний сценар. Веде пером нашых писателів, котры вроджены на Лемковині і чуджыні, вшыткы вертают до рідного краю – не лем фізичні до гірского краєвиду з деревяном хыжом, але тіж духово до давных років і забытых оповісти. В нелегкых, повоєнных і повыселенчых часах поворот на Лемковину был героічным актом, вымагал силы і сприятливых вітрів. Хоц декотрым повело ся вернути, не годно было одтворити до чыста тот сьвіт, што запамятал ся перед депортацийом. Павло Стефановскі, лемківскій творец, етноґраф, публициста і культурно-соспільний діяч, вшелеякыма способами прібувал вернути до того, што втратил він і його нарід, Його діяльніст на розмаітых нивах давала шансу на одбудуваня лемківской громады і спадковины єй предків. В Радіо Лемко представиме жытя і творчіст того заслуженого Лемка, котрий своє жытя посвятил лемківскій справі.
Премієра проґраму в середу 17 липця 2024 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.
- - - - - - - - - - - -
"(...) by ziemię
zaorać
na wzgórzu
i znów
zaśpiewać
swoją pieśń
na swoim podwórzu"
/Paweł Stefanowski/
Powroty – motyw ten wybrzmiewa w wierszach łemkowskich twórców. On szemrze, dzwoni i dudni, nie daje wytchnienia. Nie dziwi to wcale, wszak los łemkowskiego narodu napisał tragiczny scenariusz. Wiedzie piórem naszych pisarzy, którzy urodzeni na Łemkowszczyźnie i obczyźnie, wszyscy powracają do rodzimego kraju – nie tylko fizycznie do górskiego krajobrazu z drewnianą chatą, ale też duchowo do dawnych lat i zapomnianych opowieści. W niełatwych, powojennych i powysiedleńczych czasach powrót na Łemkowszczyznę był aktem heroizmu, wymagał siły i sprzyjających wiatrów. Choć niektórym udało się powrócić, nie sposób było w całości odtworzyć świat zapamiętany przed deportacją. Paweł Stefanowski, łemkowski twórca, etnograf, publicysta i działacz kulturalno-społeczny, wszelkimi sposobami próbować wrócić do tego, co utracił on i jego naród. Jego działalność na różnorodnych polach dawała szansę na odbudowanie łemkowskiej społeczności i spuścizny jej przodków. W Radio Lemko zaprezentujemy biografię i twórczość tego zasłużonego Łemka, który swoje życie poświęcił łemkowskiej sprawie.
Premiera programu w środę 17 lipca 2024 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.
Ярослав Поляньскі, Никифор (Епіфаній Дровняк), Марія і Павло Стефановскы, Крениця 1960
- - - - - - - - - - -
Jarosław Polański, Nikifor (Epifaniusz Drowniak), Maria i Paweł Stefanowscy, Krynica-Zdrój 1960
Павло Стефановскі (фот. Петро Басалыґа) / Paweł Stefanowski (fot. Piotr Basałyga)
Знимкы походят з родинного архіву Стефановскых.
Zdjęcia pochodzą z rodzinnego archiwum Stefanowskich.